Rugzak dragen

Het maakt eigenlijk niet uit met welke leeftijd een pleegkind bij jou in huis komt; een pleegkind heeft altijd een rugzak. De grootte van die rugzak en de impact op het leven en daarmee de ontwikkeling van het kind hangen natuurlijk samen met de inhoud van die rugzak.

• Uit wat voor gezin/situatie komt het kind?
  • Zijn ouders wellicht verstandelijk/lichamelijk beperkt?
  • Eventuele brusjes met een beperking?
  • Alleenstaande ouder door evt. scheiding/overlijden/hechtenis van andere ouder?
• Wat is er thuis allemaal gebeurd?
  • Verwaarlozing (bewust/onbewust)
  • Huiselijk geweld
  • Verslaving
• Opvoeding
  • Was de basis (3 R-en, consequente opvoeding, liefde/affectie/hechting/vertrouwen) aanwezig?

• 

Hechting en vertrouwen
Toch begint alles bij de daadwerkelijke basis van het leven van het kind. Denk hierbij aan de gewenstheid van de zwangerschap en de verzorging/opvoeding van het kind als pasgeborene.
Wat veel mensen zich niet realiseren is dat hechting al bij innesteling begint en dat daar dus ook de basis ligt van het vermogen van een kind om zich later te hechten aan zijn ouders/verzorgers, aan een knuffel en/of vriendjes/vriendinnetjes.

Heeft een kindje in de basis van zijn bestaan het vertrouwen in zijn verzorgers gemist, dan blijft dat de basis wat het kind de rest van z’n leven als ‘standaard’ gaat beschouwen. Die basis legt een soort treinspoor aan en door alle andere/positievere ervaringen komt er een positief treinspoor naast waar het kind ook op leert leven.
Toch zal het kind in bepaalde situaties (stress, angst, onzekerheid) uit automatisme naar dat initiële treinspoortje gaan wat zijn basis is.
Dat initiële treinspoor is hetgeen waar wij als pleegouders tegen blijven ‘vechten’.

Die basis heeft effect op de rest van de ontwikkeling van het kind. Hechten is ook leren loslaten en het kind laten ontdekken en ontwikkelen.

Praktijk als pleegouder
Het is natuurlijk afhankelijk van veel situaties hoe de praktijk eruit ziet:

• Welke vorm van pleegzorg doe jij?
  • Weekend/vakantie
  • Kortdurend
  • Crisis
  • Langdurig / Perspectiefbiedend
  • Buddy
• Rechterlijke maatregel aanwezig? Is het een vrijwillige plaatsing om ouders te ontlasten of is door een rechter een ondertoezichtstelling (OTS) en/of uithuisplaatsing (UHP) uitgesproken?
• Is er een bezoekregeling met ouders?
  • Hoe frequent is die bezoekregeling?
  • Is de plaatsing geheim en dus het bezoek op een neutrale locatie?
  • Is bezoek begeleid door bijvoorbeeld voogd of je pleegzorgwerker?

Al deze zaken maken een plaatsing uniek en zorgen ervoor hoe intensief je als pleegouder een plaatsing kan ervaren.
Een geheime crisisplaatsing met intensief contact met ouders door een bepaald onderzoek kan als erg intensief ervaren worden, terwijl een perspectiefbiedende plaatsing waarbij ouders en pleegouders zelf alles met elkaar regelen en het bezoek goed verloopt in die zin minder intensief ervaren wordt.

Radar
De constante radar die je als pleegouder voor het pleegkind hebt, vind ikzelf erg intensief. Bij praktisch alles wat een kind doet, zegt of qua gedrag laat zien blijf je jezelf afvragen:

• Hoort dit bij het karakter van het kind?
• Is dit uiting van een eerder opgelopen trauma? Welk trauma is dat dan? Wat is de basis van dit trauma?
• Is dit ‘typisch’ pleegkind gedrag?

Het lastige is dat uiting van trauma zich bij ieder kind en in iedere levensfase anders (kan) uit(en).

• Zo kan het kind als veel nabijheid opzoeken, maar niet echt teruggeven. Dus niet terugknuffelen, maar dit wel van jou verlangen.
• Zo kan het kind door (onnodig) huilen veel aandacht vragen; negatieve aandacht is ook aandacht.
• Tijdens bezoek met ouders zie je een kindje wat alle behoeftes van ouders beantwoord (please-gedrag) en na het bezoek enorm in de war/verdrietig is omdat de behoeftes van het kind niet beantwoord worden door ouders.
• Een kind kan op school of visite of op een verjaardag het vervelende kindje kunnen zijn; niet omdat het vervelend wil zijn, maar omdat negatieve aandacht tot nu toe de enige vorm van aandacht van ouders trok en negatieve aandacht is ook aandacht in de ogen van een kind.

Al met al snappen jullie inmiddels dat een pleegkind toch extra uniek is en uitdaging(en) geeft in je huis. Alles wat ik beschrijf is kennis en ervaring die wij tot nu toe opgedaan hebben.

Er zijn vele vormen van pleegzorg en jij kan dit invulling geven zoals je dat zelf wil. Welke vorm past bij jou en hoe kun jij de pleegouder zijn die het pleegkind nodig heeft?

Met welke issues denk je nog meer in aanraking te komen als er een pleegkind bij je komt wonen? Ik ben benieuwd wat je verwacht.

Bedankt voor het lezen van deze blog.
Liefs,

Astrid